Hamilelikte 3. Ay Bebek Geliþimi

1. AY HAMÝLELÝK >>2. AY HAMÝLELÝK >>3.AY HAMÝLELÝK

4.AY HAMÝLELÝK >>5. AY HAMÝLELÝK >>6.AY HAMÝLELÝK

7.AY HAMÝLELÝK >>8. AY HAMÝLELÝK >>9.AY HAMÝLELÝK

Sizdeki deðiþiklikler :

- Göðüslerde dolgunluk, hassasiyet, göðüs ucunda koyulaþma görülür ve mavi damarlar görünür hale gelir. 
- Rahminizi küçük bir yumru gibi pubik kemiðin üzerinde hissedebilirsiniz, yumuþak , dolgun ve daha büyüktür. Büyüklüðü leðen kemiðini dolduracak kadardýr. Ýdrar kesesini sýkýþtýracaðý için daha sýk idrara çýkabilirsiniz.
- Plasenta geliþiyor ve daha fazla hormon üretir.
- Vaginal akýntý beyaz renkte, daha yoðun ve yapýþkan hale gelir.
- Kendinizi biraz daha yorgun ve enerjisiz hissedebilirsiniz. Uykusuzluk, mide þikayetleriniz devam edebilir.
- Sabah hastalýðý olarak bilinen bulantýlar bu ayda devam eder.
- Hamilelikte barsak hareketleri yavaþladýðý için kabýzlýk görülebilir.
- Vücudunuzdaki kan miktarý hamilelikte arttýðýndan, akciðerler, kalp, böbrekler daha çok çalýþýr, karýn bölgesi ve bacaklarda kan desteðinin artmasý nedeniyle toplar damarlar daha görünür duruma gelir, yani varisler oluþabilir.
- Zaman zaman baþaðrýsý , baþdönmesi ve fenalaþma hissi yaþayabilirsiniz.
- Yemeklerden iðrenme ve aþerme görülebilir.
- Bel ve göðüs bölgesi büyüdüðünden kýyafetlerinizi dar hissetmeye baþlarsýnýz.
- Bazý kadýnlarda , yüz ve boyunda düzensiz, deðiþik þekillerde kahverengi lekeler görülebilir. Hamilelik maskesi (kloazma) denen bu lekelerin hamileliðin sonunda tamamen ya rengi açýlýr yada kaybolur.
- Kýsa süre için , göbeðinizin üstünden aþaðýya doðru uzanan vertikal koyu çizgi oluþmasý beklenir. Cildinizdeki gerilme nedeni ile rahatsýzlýk duyarsýnýz , göðüs , karýn, kalça bölümlerine yumuþatýcý losyon sürerek ovabilirsiniz.
- Vücut görünümünüz pek fazla deðiþmemiþtir.
- Fiziksel olarak hala hamile gibi görünmeseniz de duygusal olarak hýzlý iniþ çýkýþlarýnýz olabilir. Mizaç deðiþiklikleri bu dönem sýktýr. Aile olma ile ilgili dalgalanmalar, neþelenme, kaygý, huzursuzluk hissetmeniz tamamen normaldir. Sinirli, alýngan, gergin, aðlamaklý duygusal dönemleriniz hamileliðiniz süresince devam edebilir, ancak bebek doðumundan sonra düzelir.

Bebeðinizdeki deðiþiklikler :
- Bebeðinizin yüzü daha çok insana benzemeye baþlar. Eðik olan baþ dikleþmiþtir.
- Embriyodan fetusa dönüþtüðü bu periyotta organlar ve dokular hemen hemen þekillenmiþ ve yaþamsal organlar tamamen geliþmiþtir. Bu ayýn sonunda organlar çalýþmaya baþlar.
- Böbrekler çalýþmaya baþlamýþtýr, idrar kesesi bir torba þeklinde oluþmuþ ve idrarýný yapabilmektedir.
- Daha fazla detaylar görünmeye baþlar. Gözler tam þeklini almýþ, dudaklarý , 20 adet diþ tohumu , týrnaklarý, þeftali tüyü gibi saçlarý belirmeye baþlamýþtýr. Parmaklarý ayrýlmaya, bazý kemikleri sertleþmeye baþlar.
- Yutmaya ve tekme atmaya baþlar.
- Kýz veya erkek olduðunu gösterecek dýþ cinsel organlarý geliþmeye baþlar.
- Kalp atýþlarý stetoskop ile duyulabilir.
- Boyu bu ay 2 katýna çýkarak yaklaþýk 6 cm, 15 g aðýrlýðýndadýr.

Muayene ve laboratuar tetkikleri :
- Doktor kontrolü ve check-up yaptýrýn. Vücudunuzdaki sizi kaygýlandýran deðiþiklikleri doktorunuza sorabilirsiniz.
- Kan basýncý, kilonuz ölçülmeli.
- Ýdrar tetkiki yapýlmalý.
- El veya ayaklarda ödem, varisler için bacaklarýn muayenesi yapýlmalý.
- Bebeðin kalp atýþlarý stetoskopla duyulabilir, ultrasonografi yapýlabilir.
- Fundus yüksekliði ( rahimin en yüksek kýsmý ) ölçülmeli.

11-14 TESTÝ
Türkiye'de Trizomi 21 (Down sendromu) risk belirlemesinde kullanýlan en yaygýn test halen üçlü testtir. Ancak bebeðin 11.-14. gebelik haftalarý arasýnda ense pilisi kalýnlýðýnýn ölçümü, beraberinde anne adayýndan alýnan kanda beta HCG ve PAPP-A ölçümü ve bunlardan elde edilen deðerlerin bilgisayara girilmesi ve özel bir programa tabi tutulmasýyla da Down sendromu riski belirlenebilmektedir.

Ense pilisi kalýnlýðý
Baþta Trizomi 21 ve Trizomi 18 olmak üzere çeþitli kromozom anomalilerinin bir kýsmýnda, fetuslarda ense kalýnlýðýnýn bölgedeki sývý birikimine baðlý olarak arttýðýnýn gözlenmesiyle birlikte bu ölçümün prenatal tanýda uygulanabilirliði hakkýnda teoriler üretilmeye baþlanmýþtýr.
Fetusun ense pilisi kalýnlýðý trizomi dýþýnda çok çeþitli nedenlere baðlý olarak artabilir. Bunlar arasýnda kistik higroma adý verilen sývý birikimi yýllardan beri Turner sendromu (45 XO þeklindeki kromozom anomalisi) ile iliþkili olduðu bilinen bir durumdur. Gerçekten de kistik higroma tanýsý konan ve bu nedenle ileri inceleme yapýlan bebeklerde %70 oranýnda Turner sendromu adý verilen kromozom anomalisine rastlanmaktadýr. 
Fetusta kalp hastalýklarý, akciðer hastalýklarý, iskelet yapýsýyla ilgili hastalýklar, konjenital enfeksiyon ve diðer hastalýklara baðlý olarak da ense kalýnlýðý artmýþ bulunabilmektedir.

Beta HCG ve PAPP-A
Kandaki beta HCG seviyesi gebelik ilerledikçe azalmaktadýr. Trizomili bebeklerde bu azalma çok daha yavaþ olmaktadýr. 11.-14. gebelik haftalarý arasýndaki ölçümler Trizomi 21 olan bebeklerde bu azalmanýn daha yavaþ olduðunu doðrulamaktadýr. 
PAPP-A adý verilen madde ise gebelik ilerledikçe artan bir maddedir. Yine trizomili bebeklerde bu artýþýn normalden daha yavaþ olduðu gözlenmiþtir. Henüz yeni olan bu yöntemin uygulanmasýnda temel sorun ense kalýnlýðýnýn doðru ölçülmesidir. Bu ölçüm ise sanýldýðý kadar kolay deðildir. Ense pilisi kalýnlýðýný milimetrenin onda birini ölçecek hassasiyette ultrason aletleri kullanýlmalý ve ölçüm esnasýnda gebelik haftasýndaki normal anatomik yapýlar (amnios zarý) fetusun ense pilisinden ayýrt edilebilmelidir. Bu da tecrübe gerektirmektedir. Yine fetusun bu gebelik haftalarýnda hareketlenmeye baþlamýþ olmasý, ölçümün hassas bir þekilde yapýlabilmesi için bazen 20 dakika ve hatta daha uzun süren sabýrlý bir bekleyiþi zorunlu kýlmaktadýr.

Sonuç olarak, incelemede bebeðin BPM'si, ense kalýnlýðý, anne adayýyla ilgili bazý bilgiler, kan ölçüm sonuçlarý bilgisayara girilmekte ve bilgisayar programý bu verileri aynen üçlütestteki gibi Down sendromu oluþma riskine dönüþtürmektedir.
Bu incelemeye tabi tutulan anne adaylarýnda risk yüksek bulunduðunda amniyosentez ya da koryon villus biyopsisi gibi invaziv giriþimle kromozom analizi önerilmektedir. Ýncelemeyi yaptýran anne adaylarýnýn az ihtimalle de olsa böyle bir ileri inceleme gerekebileceðini bilmeleri önemlidir.

Ýncelemeye katýlan anne adaylarýndaki kromozom anomalileri %90'lýk bir oranda yakalanabilmektedir. Bu haliyle bu yeni deðerlendirme yöntemi, %60'lýk bir trizomi yakalama oraný olan üçlüteste göre daha üstündür.
Ýncelemenin diðer önemli bir özelliði de bu haftalarda fetusun anomaliler açýsýndan ayrýntýlý bir þekilde incelenebilmesidir. Bu haftalarda elbette tüm anomaliler saptanamaz. Ancak anensefali, ekstremite problemleri gibi bu haftalarda belirti veren anomaliler bu inceleme sayesinde daha erken tanýnmaktadýr.

Üçlü test trizomiler dýþýnda, baþta nöral tüp defektleri olmak üzere diðer bazý anomalilerin de riskini belirler. Üçlü testte kandaki alfafetoprotein (AFP) deðerleri bu konuda önemli bilgiler verebilmektedir. Ancak AFP ile taranabilen anomaliler, yüksek çözünürlüðü olan ultrason ile yapýlan incelemelerde ("ayrýntýlý ultrason") gözlenebilmektedir. Bu nedenle bazý doktorlar 11-14 testinden sonra 19-23. haftalarda ayrýntýlý ultrason yapýlacaksa, ayrýca üçlüteste gerek olmadýðý kanýsýndadýrlar. Bazýlarý ise üçlütestin anne adayýnda preeklampsi geliþip geliþmeyeceði konusunda da bilgiler verebilmesi nedeniyle üçlütestin 11-14 testi yapýlmýþ olsa da yine de yapýlmasý gerektiðini savunurlar.