Ýleri Yaþ Hamileliði

Ýleri yaþta anne olmak isteyenlerin (saðlýk sorunu nedeni olanlarý ayrý tutuyorum) çoðunun verdiði cevap; ya “Þu an kendimi hazýr hissetmiyorum” ya “Maddi olarak ona iyi bir gelecek sunabilmem için biraz daha zamaný var” ya da “Önceliðim iþim” oluyor. Zamanla doðru orantýlý olarak artan bu düþüncenin, “iþte þimdi tam zamaný” denildiði anlarda aslýnda birçok sorunun da beraberinde geldiði atlanabiliyor.  Kadýn Hastalýklarý Doðum ve Tüp Bebek Uzmaný Op. Dr. Numan Bayazýt; 2-3 ay öncesinden doktora gidip, tüm kontroller yaptýrýldýktan sonra hamile kalýnmasý gerektiðini vurgulayarak konuyla ilgili bizleri bilgilendiriyor.

“ Ýleri Anne Yaþý” terimi 35 yaþýndan sonra yaþanan gebelikler için kullanýlýr. Yaþ ilerledikçe yumurta kalitesinde ve anne saðlýðýnda görülen olumsuz deðiþmeler gebelik seyrini kötü yönde etkilediðinden böyle bir taným yapýlmýþtýr. Tabii ki 35 yaþýndan sonra her þey birdenbire deðiþmez, ancak yaþ ilerledikçe riskler de artar.

Yaþla birlikte yumurta kalitesi de bozulur

Yumurta kalitesindeki bozukluk bebeðin genetik durumunu etkiler. Kadýnlar belirli sayýda yumurta ile doðarlar. Yaþ ilerledikçe bu yumurtalar azalýrken kalitesi de bozulur yani genetik yapýsý bozuk olan yumurtalarýn oraný normal olanlara göre artar. Bu durum hamile kalma olasýlýðýný düþürürken, oluþan hamileliklerin düþükle sonuçlanmasýna ve özellikle down sendromu olasýlýðýnýn artmasýna neden olur. Ýkili, üçlü test gibi tarama testleri, koryon vilüs biopsisi, amniyosentez bu bebeklerin önceden tanýnmasýný saðlar.

40 yaþ sonrasýndaki hamilelikler daha çok düþükle sonuçlanabilir

30 yaþýnýn altýnda her ay hamile kalma olasýlýðý %25’den fazla iken bu oran yaþ ilerledikçe düþer. Kýrk yaþýndan sonra %5 civarýndadýr. 30 yaþýn altýnda oluþan hamileliklerin düþükle sonuçlanma olasýlýðý %10 civarýndadýr, 40 yaþýndan sonra ise hamileliklerin yarýsýna yakýný düþükle sonuçlanmaktadýr. Gene 35 yaþýnda down sendromu olasýlýðý 350’de birken 40 yaþýnda 70’de bire yükselir. Yumurta faktörüne baðlý bu durum direk yaþla baðlantýlýdýr ve kadýnýn genel saðlýk durumunun iyi ya da kötü olmasý ile iliþkisi yoktur.

Dýþ gebelikler de olabilir

Pelvik iltihaplar ve endometriosis kanallara zarar veren hastalýklardýr. Bu problemler ilerleyen yaþla birlikte daha çok kadýný etkiliyor. Sonuçta hamile kalmada zorluk yanýnda dýþ gebeliklere daha çok rastlýyoruz.

Kariyer planlarý da geç hamilelik sebeplerinden

Bütün bu olumsuzluklara raðmen modern dünyada ileri anne yaþ hamileliklerine daha sýk rastlýyoruz. Bu oran giderek artýyor çünkü kadýnlar artýk daha geç evleniyor. Kariyer planlarý ve yaþam koþullarýnýn güçlüðü çocuk sahibi olmayý ertelemelerine neden oluyor. Ýnfertilite ve tüp bebek tedavilerinin baþarýlarý arttýkça ileri anne yaþý hamileliklerinde deneyimler artýyor. Özellikle yumurta baðýþý ile 45 hatta 60 yaþýndan sonra yaþanan hamileliklere rastlýyoruz. Bildiðiniz gibi bu uygulama ülkemizde kýsa süre önce yasaklandý ancak dünyada birçok ülkede yapýlýyor.

Riskler yaþla doðru orantýlý deðildir

Bu deneyimlere dayanarak ileri anne yaþýnýn hamilelik seyrini, yumurtadaki genetik bozulma gibi dramatik ölçüde etkilemediðini söyleyebiliriz. Genel saðlýk durumu iyi bir kadýn 40 yaþýndan sonra da saðlýklý bir gebelik geçirebilmektedir. Riskler yaþtan çok diðer hastalýklarýn varlýðý ve süresi ile ilgilidir.

Tansiyon, þeker, kalp hastalýðý, aþýrý kilo gibi faktörler ileri yaþtaki anne adaylarýnda daha çok görülür. Kadýnýn yaþý ne kadar ileri ise bu hastalýklar o kadar eski, bedende yarattýðý hasarlar o kadar fazladýr. Sonuçta hamilelik ve bebek üzerindeki olumsuz etkiler daha çok olur.

Ýlerleyen yaþla birlikte en sýk rastlanan kronik hastalýklar þeker ve yüksek tansiyondur.

Kan þekeri kontrol edilmeli

Tip 2 diyabet yaþla birlikte ortaya çýkan bir hastalýktýr. Hamile kalmadan önce kan þekerinin kontrol edilmesi ve yüksekse düzenlenmesi gerekir. Bebekte organ yapýmýnýn gerçekleþtiði ilk üç ay içindeki yüksek þeker düþüklere ve daha kötüsü organ anomalilerine neden olur.

Ýleri yaþlarda hamileliðe baðlý þeker yükselmesine de daha sýk rastlanýr. Önce þekeri normal iken hamilelik hormonlarýnýn etkisi ile þeker yakýlamaz. Bu durum 24-28. haftalarda yapýlan yükleme testi ile tespit edilir. Genellikle diyetle düzelir gerekirse insülin kullanýlýr.

Kontrol altýna alýnmayan þeker bebekte irileþmeye, suyunda artýþa, erken doðuma ve bazen bebeklerin kaybedilmesine neden olur.

Tansiyona dikkat

Gebelik esnasýnda damarlar geniþler ve tansiyonda hafif bir düþme olur. Bunun amacý bebeðe daha fazla kan akýmý saðlamaktýr. Yüksek tansiyon bebeðin beslenmesini engeller. Geliþmesi yavaþlar, suyu azalýr. Bebeðin eþinin erken ayrýlmasýna, erken doðuma veya bebeðin kaybedilmesine neden olur. Tansiyonu yüksek olanlarda gebelik zehirlenmesine de daha çok rastlanýr. Ödem, idrarda protein ve yüksek tansiyonun görüldüðü bu tablo ilerleyen aþamalarýnda anne hayatýný da tehdit eden ciddi bir durumdur.

Kronik hastalýklara baðlý ortaya çýkan komplikasyonlar doðumdan önce hastaneye yatma sýklýðýný arttýrýr, doðumdan sonra gözlem süresi daha uzun olabilir. Ýleri yaþlarda normal doðum eyleminin süresi de gençlere göre biraz artmýþtýr. Sezaryene baþvurma sýklýðý 2-3 kat fazladýr.

Bütün bunlar ileri yaþlarda çocuk sahibi olmayý planlayan kadýnlarýn daha planlý davranmalarýný gerektirir. Gebe kalmadan 2-3 ay önce doktora gidip kýsa bir saðlýk taramasý yapýlmalý, özellikle fazla kilolar verilmelidir.