Üçlü ve dörtlü tarama testleri
Üçlü tarama testi Down sendromu için tarama testi olarak ilk kullanýma sunulan testtir ve bugün birçok merkezde yaygýn olarak bakýlabilmektedir. Ýkili teste benzer olarak bunda da anne kan örneðinde ölçülen 3 ayrý hormonun düzeylerine göre bir risk belirlenir. Bu hormonlar; beta-hCG, alfa fetoprotein (AFP) ve estrioldur. Beta-hCG gebelik testlerinde ölçülen gebelik hormonudur. AFP ise fetusun karaciðerinden salgýlanan fetusa ait bir hormondur. Estriol ise bir çeþit estrojen hormonudur ve plasentadan salgýlanýr. Down sendromu olgularýnda beta-hCG deðerleri normalden yüksek olarak bulunurken E3 ve AFP düzeyi daha düþüktür. Trizomi 18 varlýðýnda ise her 3 maddenin düzeyi de beklenilenden daha düþük bulunur.
Dörtlü tarama testi ise son yýllarda üçlü testin hata payýný azaltmak için bu üç hormona Dimerik inhibin-A adýnda plasentada üretilen bir çeþit hormonun eklenmesi ile yapýlan bir testtir. Down sendromu olgularýnda bu hormon anne kanýnda yüksek bulunur. Ülkemizde dörtlü test henüz yaygýn olarak yapýlmamaktadýr.
Üçlü ve dörtlü test 15-20. haftalarda yapýlýr. Geç baþvuran olgularda 22. haftaya kadar yapýlabilir ancak duyarlýlýðý azalýr. En ideal, duyarlýlýðýn en fazla olduðu haftalar 16-18 haftadýr. Hormonlarýn kan düzeyleri gebelik haftasýna göre deðiþtiðinden testin yapýldýðý sýradaki gerçek gebelik yaþýnýn bilinmesi çok önemlidir. Bu nedenle, hatalarý azaltmak için testle eþ zamanlý ultrason ölçümleri ile gebelik yaþýnýn teyit edilmesi önerilir.
Üçlü ve dörtlü test sonucu öngörülenden yüksek ise test pozitif olarak kabul edilir ve tanýyý kesinleþtirmek için giriþimsel taný testi yapýlýr. Bu haftada koryon villus biyopsi yapýlamaz buna karþýn amniyosentez yapýlabilir.