Geliþme Geriliði, Kýsýtlýlýðý Olan Gebelikler, IUGR

Geliþim kýsýtlýlýðý durumu son adete göre hesaplanan gebelik haftasýyla ultrasonda ölçülen hafta arasýnda görülen uyumsuzlukla tanýnýr. Her haftaya göre fetusun beklenen ve olmasý gereken ortalama ölçülerindeki gerilik geliþme geriliðini gösterir. Geliþme kýsýtlýlýðý normal deðerlerden ne kadar sapmýþsa durum o kadar aðýrdýr. Ayrýca son adet tarihini bilmeyen gebelerde eski ve ilk aylarda yapýlan ultrasonlarla karþýlaþtýrma yapýlýr. Bu nedenle eski ultrasonlarýn kaybedilmemesi ve saklanmasý özellikle istenir. Gebeliðin ilk aylarýnda yapýlan ultrason incelemesinin ileriye dönük böyle bir katkýsý söz konusu olacaktýr.

Geliþme kýsýtlýlýðýný tespit ederken fetusun baþ çevresi, katýn çevresi ve bacak uzunluðu ölçülerinden yararlanýlýr. Tamamý geri kalmýþsa simetrik geliþim kýsýtlýlýðý, geriliði vardýr. Baþ ve bacak uzunluðu normal fakat karýn çevresi küçük ise asimetrik geliþim geriliði, kýsýtlýlýðý söz konusudur. Ýkinci durum genelde gebeliðin son haftalarýnda baþlayan bir geliþim kýsýtlýlýðýný ifade eder.

Geliþim kýsýtlýlýðý veya geriliðinin nedenleri:

• Sigara kullanýmý
• Kötü beslenme
• Alkol baðýmlýlýðý
• Madde baðýmlýlýðý
• Annenin geçirdiði hastalýklar (kýzamýkcýk, sitomegalovirüs, hepatit A, hepatit B, listeria, tüberküloz, sifiliz, toxoplazma)
• Kromozom bozukluklarý
• Erken geliþen preeklampsi hastalýðý
• Plasenta yani bebeðin eþine baðlý anormallikler
• Ýkiz, üçüz, dördüz gibi çoðul gebelikler

Yukarýdaki nedenler maruz kalýnan gebelik haftasýna etkene ve þiddetine göre çeþitli derecelerde geliþme gerilikli fetusa yani bebeðe neden olabilirler. Geliþim sýkýntýsýnýn aðýrlýðýna ve annenin durumuna baðlý olarak deðerlendirme yapýlýr. Bebeðin haftasý ve sýkýntýda olup olmamasý belirlenir. Bu durumda özellikle ultrason ölçümleri, Dopler incelemeleri, bebeðin anne karnýndaki haftasý, NST denen test ve bebeðin suyu gibi önemli durumlar incelenir. Dopler usg de bebeðe giden kan akýmlarý ölçülür.

Eðer gebelik doðuma yakýnsa yani miadýnda ise bebeðin akciðer olgunluðu genelde yeterince oluþmuþtur. Doðum için hazýrlýklar yapýlýr ve ya hasta yakýn takibe alýnarak her an doðuma hazýr olunur. Bu durumda önerilen doðum þekli sezaryen doðumdur.  Bebeðin en zahmetsiz þekilde doðumu uygundur. Normal doðum bebeðin sýkýntýya girmesine neden olabilir. Bu bebekler çoklukla yeni doðan yoðun bakým þartlarý olan hastanelerde doðurtulmalýdýr. Çünkü doðum sonrasý olasý sorunlar için hazýr olmak bu tür bebekler için en doðru yaklaþýmdýr.

34. haftadan önce tespit edilen geliþme gerilikli gebelerde mümkün olduðunca beklemek en doðru yaklaþýmdýr. Doðum zorunlu ise yapýlýr. Ama yoðun bakým þartlarý hazýr olmalýdýr. Bebeðin akciðerlerinin olgunlaþýp olgunlaþmadýðý gerekirse amniosentez yapýlarak araþtýrýlabilir.