Tedaviye ne zaman baþlamalý?

Türkiye ilk tüp bebeðine 1988 yýlýnda kavuþtu. Kadýn Hastalýklarý ve Doðum Uzmaný Op.Dr. Süleyman Tosun hangi durumlarda ve ne zaman kadýn veya erkek için tüp bebek tedavisine baþvurulmasý gerektiðini anlattý...

Ülkemizde anne-baba olma çaðýnda yaklaþýk 10 milyon çift bulunuyor. Araþtýrmalara göre her 100 çiftten 15’i yani 1.5 milyon çift çocuk sahibi olma konusunda sýkýntý yaþýyor.

KADINDA GEBELÝK OLUÞUM SÜRECÝ
Gebeliðin oluþabilmesi için yumurtlama döneminde kadýn yumurtasýnýn erkek spermi ile döllenmesi ve döllenme sonucu oluþan embriyonun rahime gelip yerleþmesi gereklidir. Adetleri düzenli olan kadýnlarda yumurtlama dönemini hesaplamak kolaydýr. Beklenen adetten 2 hafta önce yumurtlama gerçekleþir. Örneðin 28 günde bir adet gören bir kadýnýn yumurtlama günü âdetin ilk gününden itibaren sayýldýðýnda 13-14’üncü gündür. Düzenli adet gören bir kadýnýn bu bir aylýk dönemde gebe kalma þansý %20-%30 dur. 35 yaþ altýnda belirgin bir problemi olmayan bir çift ortalama 4- 6 ay içinde gebeliði yakalar. Yapýlan istatistikler göstermiþtir ki çiftler;

%30’u ilk bir ayda
%70-75’i altý ay içinde
%85-90’ý bir yýl içinde
%95’i iki yýl içinde gebe kalabilmektedir.
Bu istatistiklerde göstermektedir ki ilk bir yýldan sonra gebelik oranlarý pek artmamaktadýr.

NE ZAMAN KARAR VERMEK GEREKÝR?
Bazý çiftler için gebe kalmak çokta kolay deðildir. Bebek isteyen çiftlerin %10-15’inin tüp bebek (infertilite) uzmanlarýndan profesyonel yardým almalarý ve yardýmcý üreme tekniklerinin (aþýlama,tüp bebek..gibi) kullanýlmasý gerekir.
Bir yýl içinde gebelik oluþmamýþsa infertilite kliniklerine baþvurulmalýdýr. Peki her çift bu bir yýlýn dolmasýný beklemeli midir? Tabii ki hayýr.

KADINLAR ÝÇÝN;
-35 yaþ üzerinde bir yýlý beklememek gerekir. Gebelik þansý azaldýðý için 6 ay içinde, 40 yaþ ve üzerinde 3 ay içinde bir uzmana baþvurmalýdýr.
-Baþka nedenlerle jinekolojik muayene olmuþ ve yumurta rezervinin azalmýþ olabileceði söylenmiþse
-Adetler düzensiz ise ( 21 günden kýsa 35 günden uzun, özellikle kilo ve vücutta kýllanma artmýþ ise)
-Geçirilmiþ yumurtalýk iltihabý (pelvik enflamatuar hastalýk)
-Daha önceden dýþ gebelik geçirilmiþ ise (ameliyatla tüp alýnmýþ olabilir veya ilaçla tedavi edilmiþ olabilir)
-Karýn ameliyatlarý geçirilmiþ ise (apandisit, baðýrsak veya her hangi bir nedenle yapýlan karýn ameliyatlarý yapýþýklýklara ve tüplerin kapanmasýna neden olabilir)
-Cinsel yolla bulaþan hastalýk hikâyesi varsa
-Gebelik düþünmeden önce doðum kontrol amaçlý spiral kullaným hikâyesi varsa
-Endometriozis teþhisi konmuþsa
-Birinci derece yakýnlarda veya kardeþlerde infertilite problemi yaþanmýþsa

ERKEKLER ÝÇÝN;
-Ýleri yaþta geçirilmiþ ve testisleri etkilemiþ kabakulak hikâyesi varsa
-Testis travmasý varsa
-Ýnmemiþ testis ameliyatý olmuþsa
-Cinsel yolla bulaþan hastalýk hikayesi
-Erken boþalma ve ereksiyon problemi varsa
-Kimyasallar veya radyasyonlu ortamlarda çalýþanlar
-Birinci derece yakýnlarda veya kardeþlerde infertilite problemi yaþanmýþsa

BAZI ÖZEL DURUMLAR
-Eþlerden herhangi birisinde bilinen genetik geçiþli hastalýk varsa (kistik fibrosiz, talasemi, hemofili….gibi)
-Hepatit ve HIV gibi bulaþýcý hastalýklarda eþi korumak için
-Kanser tedavisi (radyoterapi, kemoterapi..gibi)

Yukarýda belirtilen durumlarda bebek sahibi olmak isteyen çiftlerin zaman kaybetmeden güvenilir, modern ve tecrübeli bir tüp bebek merkezine baþvurmalarý gerekir. Çiftler merkez seçimi öncesinde iyi bir araþtýrma yapmalý, merkezin ve uzmanýn baþarý grafiðini dikkatlice incelemelidir. Tedavi süresinde yaþanan stres hem çifti hem de uzmaný baský altýna alýrsa baþarý olumsuz yönde etkilenebilir. Bu nedenle çiftlerin merkeze ve doktora güveni tam olmalýdýr.