Tekrarlayan tüp bebek baþarýsýzlýðý

Kadýn Hastalýklarý ve Doðum Uzmaný Op. Dr. Güvenç Karlýkaya, tekrarlayan tüp bebek baþarýsýzlýðý ile ilgili önemli bilgiler verdi.

Klasik olarak en az 3 tüp bebek uygulamasýnda iyi kalitedeki embriyo transferine raðmen gebelik elde edilememesi ya da toplam 10 veya daha fazla sayýda embriyonun transferine raðmen gebelik elde edilememesi ‘Tekrarlayan Tüp Bebek Baþarýsýzlýklarý’ durumudur. Ancak günümüzde deðiþen embriyo transferi stratejileri göz önüne alýndýðýnda, eðer tek embriyo transferi yapýlýyorsa toplam 4 baþarýsýz tüp bebek tedavisi veya iki adet embriyo transferi benimsendiðinde 2 adet yüksek kalitede blastosist transferi yapýlmýþ 2’den fazla baþarýsýz tüp bebek uygulamasý, tekrarlayan tüp bebek baþarýsýzlýklarý olarak adlandýrýlýr.

Tekrarlayan Tüp Bebek Baþarýsýzlýðýnýn Nedenleri Nelerdir?

Gebelik oluþum mekanizmalarý tek bir parametre ile açýklanamayacak, karmaþýk olaylar dizisidir. Belirlenebilen tek bir mekanizmadan söz etmek imkânsýzdýr. Bu probleme sahip çiftleri daha geniþ bir perspektifte ele alýnýp, yeni bir tedaviye baþlamadan önce ayrýntýlý incelemelerden geçirmek gerekir.

Birincil nedenler:

Gebelik oluþturmasý beklenen embriyonun bozulmuþ genetik yapýsý,

Yumurta geliþimi sýrasýnda kullanýlan ilaç protokollerinin uygun olmamasý,

Embriyonun geliþtiði kültür ortamlarýnýn yeterli olamamasý,

Embriyo dýþ zarýnýn kalýnlaþmasý gibi embriyoya ait nedenler tekrarlayan tüp bebek baþarýsýzlýklarýna sebep olabilir.

Ýkincil nedenler:

Rahim iç duvarýný (Endometrium) etkileyen doðumsal rahim bozukluklarý,

Rahim içinde embriyonun tutunmasýný engelleyen polip, myom,

Daha önceki enfeksiyon veya küretajlara baðlý yapýþýklýklar,

Embriyonun rahim içinde tutunup büyümesini etkileyen pýhtýlaþma fonksiyon bozukluklarý,

Kadýnda genetik veya sonradan oluþan immunolojik (savunma mekanizmalarý) bozukluklar, yüksek kalitede de olsa geliþen embriyonun tutunup büyümesini engelleyebilen faktörlerdir.

Üçüncül nedenler:

Çocuk sahibi olmakta güçlük çeken kadýnlarda sýklýkla görülebilen endometriosis hastalýðý (çikolata kistleri),

Tüplerde daha önceden geçirilmiþ enfeksiyon veya geçirilmiþ karýn içi operasyonlarý sonrasýnda sýklýkla ortaya çýkabilen hidrosalpenks yani tüplerin týkanýp þiþmesi durumlarý özellikle tedavi edilebilir nedenler arasýndadýr.

Tekrarlayan tüp bebek baþarýsýzlýklarý durumlarýnda neler yapýlmalý?

Daha öncede bahsedildiði gibi bu duruma yol açan birçok faktör olduðundan çift bir bütün olarak ele alýnmalý ve olasý faktörler yeni bir tedavi öncesinde detaylý bir þekilde araþtýrýlmalýdýr.

Ýlk önce anne ve baba adayýnýn gebelik oluþumunu engelleyebilecek genetik veya sistemik hastalýklarýnýn bulunup bulunmadýðý araþtýrýlmalý özellikle kromozom analizleri, genetik pýhtýlaþma faktörleri ve immunolojik araþtýrmalarý yapýlmalýdýr. Eðer çiftlerden herhangi birinde kromozomal problem varsa tüp bebek tedavisi sonrasý elde edilen embriyolara, transfer için seçilmeden önce, preimplantasyon genetik tarama testleri yapýlmalý ve burada seçilen normal yapýya sahip embriyolar transfer edilmelidir. Embriyo kalitesinin arttýrýlmasýnda, uygun stimulasyon protokollerinin seçimi kaliteli yumurta elde etmedeki en önemli basamaktýr, yine kaliteli sperm seçiminde yüksek mikroskopik büyütme yöntemleri olan IMSI metodunun seçilmesi elde edilen embriyo kalitesine olumlu katký saðlayacaktýr.

Rahim içi bozukluklarýn önceden belirlenmesi histeroskopi veya laparoskopi gibi operasyonlarla bu tür bozukluklarýn giderilmesi yeni bir tüp bebek tedavisine geçilmeden yapýlmasý gereken tedavilerin baþýnda gelmektedir. Embriyonun geliþimini saðlayacak uygun ortamý saðlamadan yapýlacak tedavilerde ne kadar iyi kalitede embriyo geliþirse geliþsin gebelik elde edilemeyecektir.

Stresi yenmek için psikolojik destek þart

Tüp bebek tedavileri aileler için baþlý baþýna bir stres kaynaðýdýr. Özellikle büyük umutlar ve fedakarlýklarla baþlanýlan tedavilerin defalarca negatif sonuçlanmasý çiftler için oldukça yýkýcý olmaktadýr. Bu nedenle, tekrarlayan tüp bebek baþarýsýzlýklarýnda, yeni tedaviler öncesi araþtýrmalarýn iyi yapýlmasý, giderilebilecek sorunlarýn ortadan kaldýrýlmasýnýn yanýnda, çiftlere durumun anlatýlmasý, onlarýn rahatlatýlmasý ve özellikle psikolojik destek verilmesi de baþarýyý arttýracak etkenler arasýnda sayýlmalýdýr.