Ýlk çocuklar neden baþarýlý?

Yapýlan araþtýrmalarda liderlerin, Nobel ödülü alan kiþilerin ve astronotlarýn ilk çocuk olduklarý ortaya çýkmýþ. Peki neden ilk çocuklar daha baþarýlý?

20 Mart 2013 Çarþamba 16:42

Ailenin kaçýncý çocuðu olarak dünyaya geleceðini tahmin edebilmek kimsenin elinde deðil. Fakat kiþilerin dýþýnda geliþen bu durum yaþam boyu ayýrt edici özellikleri de beraberinde getiriyor. Yapýlan araþtýrmalar, doðum sýrasýnýn karakterden meslek ve eþ seçimine kadar hayatýn kritik alanlarýnda etkili olduðunu gösteriyor. Avustralyalý aile danýþmaný ve psikolog Michael Grose, "Neden ilk çocuklar dünyayý yönetir de sonuncular onu deðiþtirmek ister?" isimli son kitabýnda bu konunun bilimsel arka planýný ele aldý.

Buna göre, insanlar doðduklarý andan itibaren biyolojik olarak anne-babanýn zamaný, sevgisi ve þefkati için mücadele etmeye baþlýyor. Tarih ve evrim akýþýna bakýldýðýnda servet veya taht gibi konularda önceliðin ilk çocukta olduðu, savaþa gönderilenlerin de çoðunlukla ailenin "yedeði" olarak görülen en küçüðü olduðu görülüyor.

Ýstatistiklerde de ilk çocuklarýn bebeklik döneminde ölüm oranýnýn daha düþük olduðu, hastalýklara karþý daha hassas ve yetiþkinliklerinde daha fazla çocuk sahibi olabildikleri yer alýyor. Dolayýsýyla güçlü bir karaktere sahip ve baþarýya açýk olmalarýnda ailelerinin "ilk göz aðrýsý" diye gösterilen dikkat ve özenin payý çok büyük. Zira, Norveç’te 1912 ila 1975 yýllarý arasýnda yapýlan bir araþtýrmada, baþarý seviyesinin ailenin ilk çocuklarýnda arttýðý, dünya liderlerinin çoðunun ilk çocuk olduðu ortaya konmuþtu. Öte yandan, anne-babasýný paylaþma duygusunu tattýklarý için ilk çocuklar daha endiþeli, alýngan, savunmacý, kýskanç oluyor ve daha az risk alýyorlar. Ortanca çocuklar ise, kendilerini ne çok deðerli ne çok yetenekli ne de zayýf buluyorlar. Fakat, aile içindeki konumlarýnýn kattýðý daha rahat, uzlaþmacý ve sosyal bir birey olma özellikleri ilerleyen yaþlarýnda bunu profesyonel olarak kullanmalarýna yarýyor.

Ailenin en genç bireyi olan sonuncu çocuklarda ise en sýk görülen özellik, her þeyin sýralamasýný sorgulamalarý ve devrimci, yenilikçi karaktere sahip olmalarý. Kendilerine kardeþlerinden çok daha ayrý bir yol çizen sonuncu çocuklar, bu yüzden doðrudan rekabetten uzak alanlarda profesyonelleþebiliyor. Aile için en az görevi onlar üstlendiðinden hizmet etmek yerine baþkalarýný yönlendirmede daha baþarýlý oluyorlar.

Liderlerin çoðu ilk çocuk
* Ýlk ve tek çocuklar: ABD baþkanlarýnýn yarýsýndan çoðu, tüm ABD’li astronotlar, Nobel ödülü alanlarýn büyük kýsmý.
* Ýlk çocuklar: Bill ve Hillary Clinton, George W. Bush, Saddam Hüseyin, Benito Mussolini, Adolf Hitler, Kylie Minogue.
* Ortanca çocuklar: Stella McCartney, Prenses Diana, Cindy Crawford, Cate Blanchett.
* Sonuncu çocuklar: Mahatma Gandhi, Charles Darwin, Charlie Chaplin, Johnny Depp, Troçki.