Bebeðiniz Ýçin Tehlikeli Gýdalar

Ama 6. aydan sonra da çocuðunuza sütünüzü vermeye devam ederken yavaþ yavaþ ek gýdalara geçmeniz gerekiyor. Bu bebeðin fiziksel geliþimi kadar sosyal geliþimi açýsýndan da önemli. Bu sürece kulaktan dolma bilgilerle deðil, doktorunuzun vereceði bilgilerle girerseniz, bebeðinizi daha doðru beslemeye baþlarsýnýz. Annelerimizin hepimize yaptýðý “ en azýndan bir kaþýk bal yedirme!” çalýþmasýnýn aslýnda doðru bir davranýþ olmadýðýný ve daha bir çok gýdaya dikkat edilmesi gerektiðini vurgulayan Uz. Dr. Alper Özkýlýç’tan bebeklerin bir yaþýndan önce yememesi gereken gýdalar hakkýnda bilgiler aldýk.

Ýlk 6 ay anne sütü peki ya sonra?

Bebeklerin ilk 6 ay sadece anne sütüyle beslenmesi, 6. aydan itibaren de geliþim ayýna uygun birçok farklý gýdayla tanýþtýrýlmasý, hem yeni tatlara alýþmasý hem de saðlýklý beslenmesi açýsýndan son derece önemlidir. Ancak bebeklerden, 1 yaþýna kadar uzak tutulmasý gereken besinler vardýr. Bu besinler bebekte alerjiye ve zehirlenmeye neden olabilir ya da kuruyemiþlerde olduðu gibi boðulma riski yaratabilir.

0-1 yaþ arasý bebeklere verilmemesi gereken besinler: Bal, yumurta aký, inek sütü, çikolata, kakao, çilek, domates, kivi gibi alerji potansiyeli yüksek gýdalar, þarküteri ürünleri (salam, sucuk, sosis), konserve ve dondurulmuþ veya katkýlý, salçalý, tuzlu, baharatlý hazýr gýdalar, kuruyemiþ, patlamýþ mýsýr, pastil, sakýz gibi boðulmaya neden olabilecek taneli ya da yapýþkan besinler.

Þekerli yemesi dengesiz beslenmeye sebep olabilir

Sütün ve pek çok karbonhidrat türü gýdanýn yapýsýnda olan þeker, bebeðin ihtiyacýný karþýlamaya yeterlidir.  Onun için ek gýdalara koyulacak aþýrý þeker, bebeðin hoþuna giderek diðer gýdalarý reddedip, sadece þekerli gýdalarý alma, dengesiz beslenme riski taþýr. Bu nedenle ilk 1 yaþta þeker dikkatle ve az verilmelidir. Bazý doktorlar, þekerin ilk yýl hiç verilmemesini de savunmaktadýr. Ancak bu da tuzda olduðu gibi tamamen tatsýz tuzsuz bir gýdayý reddetmeye yol açabilir.  Pekmez gibi tatlandýrýcýlar,  kontrollü olarak verilebilir.

Anne sütüne devam

Ýnek sütünün bebeklere verilmemesi gerekir. Nedeni;  bebekte oluþabilecek hem süt alerjisi riski hem de yeterince sindirilemeyen süt proteinlerinin baðýrsaktan gizli kanamaya yol açma riskidir. Bu durumlarla çok sýk karþýlaþýlmasa da dikkatli olmak ve zaten anne sütü alan, böylece süt proteinini alabilen saðlýklý bir bebek için süte hemen doðrudan baþlamamak gerekir. Bu süre 9 ay, 1 yaþ gibi çok kesin olmayan bir süredir.  Ama 6 aydan itibaren eklenen ek gýdalar arasýnda, süt proteini içeren peynir, yoðurt gibi gýdalar bulunmalýdýr.  Eðer inek sütü alerjisi varsa, anne sütünü olabilecek en uzun süre devam ettirmekte fayda vardýr. Bu durumda süt ürünleri, hazýr normal mamalar dahil verilmez. Hangi mamanýn, hangi ek gýdanýn baþlanacaðý, mutlaka uzmanýnýn kontrolünde ayarlanýr.

Yumurtaya sarýsýný yedirerek baþlayýn

Yumurtaya baþlanýrken önce daha besleyici ve sindirimi daha kolay olan, alerji riski daha az olan yumurta sarýsý ile baþlanýr.  Yumurta beyazýna baþlamak, 1 yaþtan sonraya býrakýlýr.

Eðer yiyemiyorsa az miktarda tuz verebilirsiniz

Tuz verilmesi de tartýþýlan konulardandýr. Bebeklere 1 yaþýna kadar tuz verilmez. Bebekleri tuzun zararýndan korumak için, en azýndan böbreklerin zarar görmeden temizleyebileceði döneme kadar tuz vermemek gerekir. Ýlk 6 ay zaten sadece anne sütü veriyoruz. Daha sonra ise çorba, sebze püresi gibi yemekleri verirken tam tuzsuz olana alýþamýyor, tamamen reddediyorsa; az miktarda tuz eklenebilir.

Sakatat bazý hastalýklarýn taþýnmasýna davetiye çýkartýr

Sakatat; yani beyin, böbrek, dalak, ciðer gibi hayvansal proteinleri vermek de doðru deðildir. Bu gýdalarýn, hayvanlardaki bazý hastalýklarýn insana taþýnmasýnda aracýlýk yapma riski vardýr. Bazý virüsler, bu gýdalar aracýlýðý ile vücuda girip uzun yýllar sonra canlanýp hastalýk yapabilir. Et proteini olarak; kýrmýzý et, tavuk eti, uygun yaþta eklenen balýk  eti beslenme için yeterlidir.

Her sebzeyi yedirmeyin

Bazý sebzeler bebeðe verilmemelidir. Nikotin içeren patlýcan, gaz yapma riski olan karnabahar, lahana gibi sebzeler, püre haline getirildiði zaman yenmesi sorun olabilecek bamya, pýrasa gibi sebzelerin verilmemesi daha uygun olur. Kabak, ýspanak, patates, havuç gibi kolayca ve lezzetli püre olacak sebzeler öncelikle seçilmelidir.

Balý, 1 yaþýndan ve yemekten sonra verin

Bal konusu da önemlidir. 1 yaþýna kadar bal verilmemesi önerilmektedir. Aslýnda bunun nedeni, konserve edilen balda üreme riski olan tetanos veya benzeri hastalýk yapabilen “Clostridium” cinsi özel mikroplardýr. Bal, sadece basit bir þeker olup, beslenmede þart olan bir gýda deðildir. Bizim toplumumuzda çocuklara bal yedirme isteði çok yaygýndýr. Sabah aç çocuða 1 kaþýk bal içirilmeye çalýþýlýr.  Pek çok çocukta da hemen sindirilen bu gýda, kan þekerini hemen yükselterek tokluk hissi yapar, iþtahýný kapatýr. Ýlle de verilecekse, 1 yaþýndan sonra ve yemekten sonra tatlý niyetine verilmesi daha uygundur.