Bebeðinize Vereceðiz En Deðerli Armaðan: ANNE SÜTÜ

Anne sütü içerdiði koruyucu maddelerle, bebeklerimizin mikroplara karþý ilk aþýsýdýr. Onlarý birçok hastalýktan korur, baðýþýklýk sistemlerinin güçlenmesine de yardým eder. Bebeklerimizin gereksinim duyduðu tüm besin maddeleri, en uygun oranda sadece anne sütünde mevcuttur. Anne sütü mikropsuzdur, her an hazýrdýr ve  ekonomiktir... Ýlk altý ay boyunca bebeklerimize anne sütü vermek onlara sunabileceðimiz en deðerli armaðandýr.

Altýncý  aydan sonra ek gýdalara baþlanmasýyla  beraber,  emzirmenin iki yaþýna kadar sürdürülmesi  ayrý bir önem taþýr. Çünkü büyüme ve geliþmelerinin çok hýzlý olduðu bu iki yýllýk süre zarfýnda onlarý emzirmek, sadece o andaki deðil ileriki yýllardaki fiziksel ve ruhsal saðlýklarýný da olumlu yönde etkiler. Onlarý olabildiðince uzun bir süre emzirmek, özellikle de  beslenme bozukluklarýnýn önlenmesinde önemli bir role sahiptir. Uzun süre emzirilen bebeklerin ilerde bazý hastalýklara karþý daha dirençli olduðu ortaya çýkmýþtýr. Ayrýca, bu bebeklerin daha zeki olduklarýna dair çeþitli araþtýrma sonuçlarý da mevcuttur.

Anneler emzirerek kendi saðlýklarýna da katkýda bulunduklarý gibi ekonomik, hijyenik, zahmetsiz bir besleme þansý da yakalarlar.

Bebekler içinse emmek, her yönüyle idealdir. Kendisi için gerekli bütün besinleri anne sütünden saðladýðý gibi, annesinin sýcaklýðýný tensel temas yoluyla hisseder. Bu temas, bebekte güven duygusunun geliþmesini destekler.  Daha doðar doðmaz, dünyaya gözlerini açtýðý ilk saatlerde ve daha sonraki aylardaki kendisi için gerekli olanlarý, anne sütünü emerek saðlayabilir. Ýþte bu yüzden;

Her annenin bebeðine verebileceði en deðerli armaðan; anne sütüdür.

Anne sütünün bebeðe yararlarý

• Anne sütü alan bebeklerin ortalama I.Q. puanlarý daha yüksekolduðunu gösteren çalýþmalar vardýr.

• Anne sütü mamadan daha kolay hazmedilir ve içeriði daha çok kana geçer. Anne sütü içerdiði bazý enzimlerle bebeðin bu sütü daha kolay hazmetmesini saðlar. Anne sütü inek sütünden daha az protein içermesine karþýn, içindeki tüm protein bebeðin dolaþýmýna geçer. Ayrýca içerdiði demir ve çinko elementleri,  bebeklerin baðýrsaklarýndan kana daha kolay geçer.

• Anne sütünde bulunan maddeler bebeðin enfeksiyonlara karþý daha etkili korunmasýna yardýmcý olur ve bebeðin kendi baðýþýklýk sisteminin geliþimini hýzlandýrýr.

• Anne sütü ile beslenen bebekler daha iyi bir sosyal geliþim gösterirler: Yaþamýn 12. ayýnýn sonunda, mamayla beslenen bebeklerle anne sütü ile beslenen bebekler karþýlaþtýrýldýðýnda anne sütü ile beslenenlerde psikomotor ve sosyal geliþimin belirgin olarak daha iyi olduðu saptanmýþtýr.

• Anne sütü aþýlarýn etkinliðini arttýrýr.

• Anne sütüyle beslenen bebeklerin ilk üç yýlda herhangi bir nedenle ölme olasýlýklarý nispeten daha düþüktür.

• Anne sütü bebek için doðal bir sakinleþtiricidir. Anne sütündeki bazý kimyasal maddeler bebek üzerinde belirgin olarak sakinleþtirici etkiler gösterir.

• Anne sütü asla mikrop içermez. Dahasý, anne sütünün mikroplara karþý koruyucu özellikleri de vardýr.

• Meme emmek bebeðin duygusal bir ihtiyacýný karþýlar. Bebekler dokunulmaktan ve kucaklanýlmaktan hoþlanýrlar. Emzirme eylemi esnasýnda annesiyle yakýn bedensel temasta olmak, bebeðin bu önemli ihtiyacýný karþýlamak açýsýndan çok önemlidir.

• Prematüre doðum yapan annelerin sütlerinin bileþimi bu bebeklerin, zamanýnda doðan bebeklerden daha farklý olan besin ihtiyaçlarýný karþýlamaya yönelik olarak daha farklý içerikler içerir.

• Anne sütüyle beslenen bebeklerde görme kusurlarý daha az sýklýkta ortaya çýkar.

• Anne sütü bebeði solunum yolu, idrar yolu, göz enfeksiyonlarýndan, ishalle seyreden enfeksiyonlardan, diþ çürüklerinden korur.

• Anne sütüyle beslenen kýz çocuklarýnýn ileride meme kanserine yakalanma riskleri nispeten daha düþüktür.

• Anne sütü çocuklarda ortaya çýkan juvenil (Gençlik çaðýnda ortaya çýkan) romatoid artrit hastalýðýna karþý koruyucudur.

• Anne sütü almamýþ olanlarda bazý çocukluk çaðý lenfoma türlerinin ortaya çýkma riski daha yüksektir.

• Anne sütüyle beslenen bebeklerde egzama daha az görülür. Egzamaya karþý koruyucu etki özellikle 6 ay ve daha uzun süre anne sütü ile beslenen bebeklerde daha belirgindir.

• Anne sütü ile beslenme alerjiye karþý korur ve bu koruyucu etki eriþkinlik dönemine kadar sürer. Anne sütü ile bir ay ve daha uzun süreli beslenme hem gýda alerjilerine, hem de solunum yolunda ortaya çýkan alerjilere karþý koruyucudur.

• Anne sütü ile beslenen bebeklerde reflü (Mideden yemek borusuna gýda kaçaðý) ve buna baðlý kusma daha az sýklýkla ortaya çýkar.

• Anne sütü bebeðin astým hastalýðýna yakalanma riskini azaltýr ve riskteki bu azalma ileri yaþlara kadar devam eder.

• Anne sütü ile beslenen bebeklerde orta kulak enfeksiyonlarý daha az görülür.

• Anne sütüyle beslenen bebeklerde, Ani Bebek Ölümü Sendromu görülme sýklýðý daha azdýr.

Anneler, kendi saðlýnýz için EMZÝRÝN! Anne sütünün yalnýzca bebekler için yararlý olduðunu düþünmeyin. Þüphesiz ki, annenin kendi saðlýðý için de gerekli...

• Emzirme anne ile bebek arasýndaki baðý güçlendirir. Emzirme annede oksitoksin adý verilen hormonun salgýlanmasýný saðlar. Oksitoksin hormonu, rahim kasýlmalarýnýn ve süt salgýsýnýn saðlanmasý dýþýnda, annelik içgüdüsel davranýþlarýný yönlendirmeyle de ilgili bulunmuþtur.

• Emziren annelerin kendilerine güvenleri ve annelikten aldýklarý haz daha fazladýr.

Her geçen gün ve her geçen ay giderek geliþen ve büyüyen bir bebeði görmek ve bunun kendi verdiði süt sayesinde gerçekleþtiðini bilmenin verdiði haz bir anne için benzersiz bir duygu olsa gerek.

• Emzirme, doðum sonrasý rahmin toparlanmasýný hýzlandýrýr. Emzirme sýrasýnda salgýlanan oksitoksin hormonunun yardýmýyla rahim, gebelik öncesi büyüklüðüne daha kolay ulaþýr. Bu da annenin doðum sonrasý kanama riskini önemli ölçüde azaltýr. Doðum sonrasý emzirmeyen annelere de, kanamayý azaltmak için sentetik oksitoksin hormonunu veya rahmi kasýlmaya sevk eden diðer bazý ilaçlarý daha yüksek dozlarda ve daha uzun süre vermek gerekebilir.

• Emziren anneler daha kolay kilo verirler. Emzirme eylemi annenin günlük enerji gereksinimini yaklaþýk 500 kalori arttýrýr. Saðlýklý ve doðru beslenen anneler emzirme sýrasýnda daha çok efor harcadýðýndan ve süt üretimi için annedeki yaðlar da kullanýldýðýndan daha kolay kilo verirler.

• Emzirmek anne için doðal bir sakinleþtiricidir. Emzirmek gerçekten de hem sakinleþtirici hem de uykuya dalmayý kolaylaþtýrýcý etkiler yaratýr. Bu nedenle annelerin bebeklerini emzirirken uykuya dalmalarýna sýk rastlanýr.

• Emziren annelerde demir eksikliðine baðlý kansýzlýk ortaya çýkma riski azalýr. Emziren annelerde doðum sonrasý kanama miktarý daha az olduðundan ve emzirmeye devam ettikleri sürece adet görme olasýlýklarý daha düþük olduðundan bu anneler, doðumda kaybettikleri demir depolarýný daha kýsa zamanda tekrar oluþtururlar.

• Emziren annelerin meme kanserine yakalanma riski nispeten daha düþüktür.

• Emzirme, þeker hastalýðý olan annenin günlük insülin ihtiyacýný azaltýr.

•Emziren annelerde endometriyzis hastalýðýnýn ilerleme hýzý daha düþüktür.

•Emzirmek, annenin ileride yumurtalýk kanserine yakalanma riskini azaltýr.

•Emzirmek, annenin ileride endometrium (rahim için tabakasý) kanserine yakalanma riskini azaltýr.

•Emzirme anneyi ileride ortaya çýkacak kemik erimesinden korumaya yardýmcýdýr.

Anne sütünün özellikleri ve yararlarý hakkýnda pek çok araþtýrma devam ediyor. Ancak bugün elimizde olan sonuçlarý bile tek baþýna anne sütünün öneminin anlaþýlmasý için yeterli. Ýþte bu yüzden annelerin daha hamilelik döneminde kendilerini emzirmeye alýþtýrmalarý ve doðum sonrasý oluþabilecek sorunlara karþý hazýrlýklý olmalarý gerekiyor.

AKLINIZA TAKILAN SORULAR

Evet. Her kadýn bebeði için yeterli süt üretebilir.  Yeter ki, hamileliði boyunca bebeðini emzirme fikrine adapte olsun ve doðum sonrasý bebeðini sýk sýk emzirsin. Hamilelik döneminde, doðacak bebeðin beslenmesine yönelik deðiþimler yaþanýr.  Hamileliðin 20. haftasýndan itibaren süt bezlerinde süt sentezi baþlar. Ancak doðumla birlikte bu sentez daha da artar.

Süt veren keseciklerin sayýsý ve büyüklüðü her kadýn için aynýdýr. Bu yüzden memenin büyük ya da küçük olmasýnýn süt üretimiyle bir iliþkisi olmadýðýný bilmelisiniz. Memeye þekil veren kýsým süt kesecikleri deðil, kaslar ve yað dokunuzdur.

Doðum sonrasý bebeðin anne memesini emmeye baþlamasý, süt salgýsýný arttýran en önemli uyarýdýr. Bebek emdikçe uyarý beyne gider, beyin de cevap olarak kana prolaktin hormunu salgýlar. Bu hormon, süt üretim keseciklerinde sütün üretilmesini saðlar. Oksitoksin adlý baþka bir hormon sayesinde de kesecikler kasýlýr ve içindeki süt, kanallara akar. Kanallar boyunca ilerleyen süt, göðsün kahverengi kýsmýnýn altýndaki havuzda kalýr. Bebeðin dilinin  bu  bölgeyi önden arkaya doðru dalgalandýrmasý ve sýkýþtýrmasýyla da anne sütü, bebeðin aðzýna akar. Bebeðin emmeye devam etmesiyle havuzdaki süt, bir yandan boþalýrken diðer yandan beyne sinyaller vererek yeniden  dolar.  Ýþte bu yüzden süt üretiminin devam ettirilmesi için sýk emzirmek gerekir.

Her annenin sütü kendine ve bebeðine özeldir!  Üstelik bu sadece insanlar için deðil, bütün canlýlar için geçerli. Ýþte anne sütünü yavrusu için benzersiz bir besin maddesi yapan bu özelliktir. Örneðin erken doðmuþ bebek için en ideal besin yine kendi annesinin sütüdür. Çünkü bebeðin o anda ihtiyaç duyduðu tüm maddeler, yalnýzca kendi annesinin sütünde bulunmaktadýr.

Bazý doktorlara göre, göðüsleri emzirmekten çok hamilelik bozuyor. Hamilelikte büyüyen meme bezlerinin doðumdan sonra birden bire  küçülmesi göðüslerin bozulmasýna neden olabiliyor. Fakat anne  emzirirse, meme bezleri birden bire küçülmeyeceðinden, emzirme göðüs güzelliði açýsýndan faydalýdýr bile denebilir.

Emzirirken her iki memede verilmeli mi?

Her emzirmede ilk gelen süt daha az yað içeren “ön süt”tür.

Bebek emmeyi sürdürdükçe sütün bileþimi deðiþir, yað miktarý artar.

En fazla yað içeren süt, emzirmenin sonunda salgýlanan süttür. Buna “son süt” denir. Bebeðin hem ön süte hem de son süte ihtiyacý vardýr.

Son sütteki yað inek sütündekine benzemez. Daha hafiftir ve sindirimi daha kolaydýr. Bu yað bebek için çok deðerli bir enerji kaynaðýdýr. Bebeðin yeterli kilo almasý için yaðýn saðladýðý enerjiye ihtiyacý vardýr.

Bebek memeye doðru yerleþtirilip doyana ve memeyi kendisi býrakana kadar memede tutulursa, hem ön sütü hem de son sütü alýr. Bebek daha emmek istiyorsa ikinci meme de verebilir. Eðer bebek bir meme ile beslenmiþ ise, bir sonraki emzirmede diðer meme verilmelidir. Ýki meme verilmiþse bir sonraki öðüne son verilen taraftan baþlanmalýdýr.

Bebek Yeterli Süt Alýyor mu?

Her anne, sütünün bebeði için yeterli olduðundan emin olmak ister. Bebeði çok aðlýyorsa, az uyuyorsa, huzursuzsa anne sütünün yeterli olmadýðýný düþünür ve kaygýlanýr. Oysa bu belirtiler baþka nedenlerden de kaynaklanabilir. Böyle durumlarda anneler çoðu kez bu konuda bilgili bir kiþiye danýþmadan ek gýdalar vermeye baþlar. Böylece anne sütü ile beslenmeden uzaklaþýr.

Saðlýklý her anne; doðru bir þekilde sýk ve geceleri de emziriyorsa, yeterli sývý alýyorsa, aþýrý yorulmuyorsa bebeði için yeterli süt üretebilir. Anne sütü bazen geçici olarak azalabilir. Yukarýdaki bu önlemler alýnýrsa süt yapýmý hemen artar.Bebek günde 6-8 kez idrar yapýyorsa, bir ayda 500 gramdan fazla kilo alýyorsa annenin sütünün yeterli olduðunu gösterir.

Pamukçuk Olunca Ne Yapmalý?

Pamukçuk, ilk aylarda aðýz içi ve dil üzerinde görülen, bir mantarýn yol açtýðý rahatsýzlýktýr. Önce beyaz lekeler halinde baþlar. Sonra tüm dili ve aðýz içini kaplar. Pamukçuk, aðrý yaparak bebeðin beslenmesini engeller. Annenin meme temizliði ve her tür beslenme araçlarýnýn temizliði bu rahatsýzlýðýn yok edilmesinde çok önemlidir. Pamukçuk gördüðünüzde bir saðlýk kuruluþuna baþvurmalý, önerilen tedaviye hemen baþlamalýsýnýz.