Hamilelik döneminde saðlýklý beslenme

Maksimum 14 kilo!

Hamilelikte ilk üç ay 1’er kilo, diðer aylarda 1,5-2’þer kilo almanýn normal olduðunu belirten Diyetisyen Yeþim Çelik, hamilelik boyunca alýnan 7 kilodan az kilonun, anne ve bebeðin saðlýðýný tehlikeye sokabileceðini ve sonrasýnda annenin süt veriminin düþebileceðini belirtiyor.

Hamilelikte gerekli olan besin öðeleri

Enerji: Anne karnýndaki fetüsün büyüme ve geliþmesi, annenin aldýðý besinlerin, plasenta aracýlýðýyla fetüse taþýnmasýyla gerçekleþir. Fetüs her koþulda enerji ve besin öðeleri gereksinmelerini, annenin depolarýndan karþýlar. Özellikle gebeliðin 20. haftasýndan sonra gereksinmeler artar. Bu gereksinimleri karþýlamak için anne adayýna, günde 300 kal ek enerji gerekir.

Protein: Vücudun yapýtaþlarý olan ve fetüsün büyüme ve geliþmesi için gereken günlük protein gereksinimi, yeterli ve dengeli beslenme ile karþýlanabilir. Fazla protein tüketiminde ise bir takým problemler ortaya çýkabilir. Önemli olan tüketilen proteinin, yararlýlýðýnýn yüksek olmasýdýr.

Yaðlar ve çoklu doymamýþ yað asitleri: Gebelik döneminde fazla yaðlý besin tüketimi, kilo artýþýna neden olacaðýndan, yað tüketimine dikkat edilmesi gerekir. Yaðýn kalitesi de oldukça önemlidir.

Kalsiyum: Anne adayýnda kemik yoðunluðunda azalmayý engellemek için, kalsiyum kaynaklarýndan etkin olarak yararlanmak gerekir. Bebek, anne karnýnda iken, anneden bebeðe yeterli miktarda kalsiyum ve fosfor geçiþi olmalýdýr. Kalsiyum birikiminin yüzde 70’i gebeliðin son 3 ayýnda gerçekleþir. Süt-yoðurt gibi kalsiyum kaynaklarýný düzenli tüketmek gerekir.

Demir: Demir minerali, et ve türevlerinin, sakatatýn, yumurtanýn, koyu yeþil yapraklý sebzelerin, kuru baklagillerin yaný sýra, kuru üzüm ve incirde bulunur. Bitkisel besinlerle ve tek yönlü beslenen anne adaylarýnda, demir eksikliði anemisi sýk görülür. Bu durumda, doðan bebeklerde ise daha az demir depolarýna, düþük doðum aðýrlýklarýna ve prematüre doðumlara daha sýk rastlanýr.

Çinko: Büyüme ve geliþme açýsýndan gerekli olan çinko, et, deniz ürünleri, süt ve türevleri, yumurta ve yaðlý tohumlarda bulunur.

Ýyot: Gebelikte iyot gereksinimi karþýlanamadýðý zaman, mental gerilik ve doðumsal anomaliler ortaya çýkar. Ýyot, insan vücudunda çok az miktarlarda bulunan, eser elementtir. Deniz ürünleri, iyodun en önemli kaynaklarýndandýr. Hamilelik süresince, haftada en az 1 kere balýk tüketmek gerekir. Yemeklerde kullanýlan tuzlar, mutlaka iyotla desteklenmiþ olmalýdýr.

Bunlara dikkat!

Alkol: Annenin gebelik süresince, günlük vücut aðýrlýðýnýn, kilo baþýna 2 gr’dan fazla alkol almasý aþýrý doz olarak kabul edilir. Fetüste büyüme ve gerileme, yarýk damak, eklem anomalileri gibi bozukluklara neden olabilen alkol, ayrýca dolaylý olarak kötü beslenmeye yol açarak, vitamin ve mineral eksikliklerine neden olur.

Kafein: Kahve, çay ve karbonatlý içeceklerde bulunan kafeine, ayný, alerji ve soðuk algýnlýðý için kullanýlan ilaçlarda rastlanýr. Annenin aþýrý miktarda kafein tüketiminin, fetüsün kemik yoðunluðu ve kalsiyum içeriði üzerine zararlý etkileri olduðuna iliþkin çalýþmalar vardýr. Ayrýca kafein, demir ve çinko gibi önemli minerallerin emilimini engellemekte ve anemi riskini arttýrmaktadýr. Sýk çay içen anne adaylarýna, açýk ve limonlu çay içmeleri önerilir.

Ýlaçlar: Gebelikte kullanýlan bütün ilaçlar, fetüse zarar verebilir. Besinlerimizdeki ilaç kalýntýsýnýn miktarýný bilmediðimize göre, özellikle sebze ve meyvelerin çok iyi yýkanmasý gerekir. Ayrýca küflü, ezik ve çürük besinlerin yenmemesi gerekir.

Hamileler için beslenme önerileri

* Zengin kalsiyum kaynaðý olan süt, yoðurt ve peynir, günde en az 3 porsiyon tüketilmeli,

* Her gün 1 adet yumurta, 1 porsiyon etli sebze veya kuru baklagil yemeye özen gösterilmeli,

* Kuru baklagil ve bulgur karýþýmý yemeklerin yaný sýra, portakal, mandalina, domates, maydanoz, yeþil,biber ve taze soðan gibi C vitamininden zengin sebze ve meyveler sýk yenmeli,

* Sosyo-ekonomik düzeyi sýnýrlý veya vejetaryen anne adaylarý, et yerine kuru baklagiller, üzüm pekmezi, kurutulmuþ meyveler, ceviz ve fýndýk yemeli,

* Vitaminlerin zengin kaynaðý olan sebze ve meyveler, her gün düzenli olarak tüketilmeli,

* Salam, sosis, sucuk gibi katký maddeleri içeren yiyecekler olabildiðince az yenmeli,

* Kuru meyveler ve kuruyemiþler yoðun enerjilerinin yanýnda, demir ve kalsiyum gibi minerallerden zengin olduðu için, yeterli miktarda tüketilmeli,

* Sebze, makarna, eriþte, mercimek, nohut ve kuru fasulye gibi besinler, önceden yýkayýp ýslattýktan sonra ve ilk haþlama sularý dökülerek piþirilmeli,

* Yenilen yiyeceklerin besleyici deðerini korumak ve özellikle anemiyi önlemek açýsýndan, yemeklerle birlikte çay içilmemeli,

* Gebelik öncesinde aþýrý kilo kaybýndan, gebelikte ise aþýrý kilo alýmýndan sakýnýlmalý,

* Ýlaçlanmýþ olabileceklerini göz önünde bulundurarak, sebze ve meyveler iyice yýkanmalý,

* Yoðurt, süt, pekmez, reçel gibi yiyecekler, yýkanmýþ da olsa, deterjan ve ilaç kavanozlarýna konulmamalý,

* Mümkünse su, kaynatýldýktan sonra içilmeli,

* Sigara ve alkol kullanýlmamalý, sigara içilen ortamda bulunulmamalý.